Hangi çocuk oyuncakları sevmez ki? Ve hangi ebeveyn ya da büyükanne, özellikle tatil dönemlerinde, sevdikleri küçük bir çocuk için eğlenceli bir oyuncak almayı sevmez?
Ancak, eğlenceli gibi görünen bazı oyuncaklar ciddi göz yaralanmalarına yol açabilir. Bu tür yaralanmalar kalıcı görme kaybına bile neden olabilir. Bu nedenle, çocuklarınızın göz sağlığını korumak için oyuncak seçerken dikkatli olmak büyük önem taşır.
Oyuncaklar Her Yıl Binlerce Göz Yaralanmasına Neden Oluyor
ABD Tüketici Ürün Güvenliği Komisyonu’nun verilerine göre, 2023 yılında oyuncak kaynaklı yaralanmalar nedeniyle 231.700 çocuk acil servislere başvurdu.
Bu yaralanmaların neredeyse yarısını “baş ve yüz” bölgesinde meydana gelen travmalar oluşturuyor. Bunlar arasında göz ve çevresindeki yaralanmalar da yer alıyor. Özellikle 4 yaş altındaki çocuklarda bu tür yaralanmalar, toplam yaralanmaların %60’ından fazlasını oluşturuyor.
Buna rağmen, oyuncak alışverişi yaparken göz güvenliği çoğu zaman göz ardı edilebiliyor.
All About Vision tarafından yapılan çevrimiçi anketler, şunları ortaya koyuyor:
- Ebeveynlerin %41’i oyuncak seçerken “nadiren” ya da “hiç” göz güvenliğini dikkate almadığını söylüyor.
- Çocuklarının oyuncaklarının göz yaralanmasına neden olma ihtimali sorulduğunda, %54’ü “kesinlikle” ve %22’si “muhtemelen” yanıtını veriyor.
Oyuncaklar Hangi Tür Göz Yaralanmalarına Neden Olabilir?
Oyuncaklarla yaşanan kazalar sonucu oluşan göz yaralanmaları, gözün ön yüzeyinde meydana gelen hafif bir çizikten (kornea aşınması) görme kaybına yol açabilecek ciddi yaralanmalara kadar çeşitlilik gösterebilir.
Örneğin, göze temas eden aerosol iplik, kimyasal konjonktivit olarak bilinen ağrılı bir tahrişe neden olabilir.
Daha ciddi göz yaralanmaları ise şunları içerebilir:
Bu tür yaralanmaların bazıları tedavi edilebilse de, bazıları kalıcı hasara yol açabilir ve ömür boyu sürebilir. Bu yüzden oyuncak seçerken çocukların güvenliği öncelikli olmalıdır.
2024-2025’in “En Tehlikeli” Oyuncakları
Çocukları fiziksel zarara yol açabilecek oyuncaklardan korumak amacıyla kurulan kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan World Against Toys Causing Harm (W.A.T.C.H.), her yıl tatil sezonu öncesinde “en tehlikeli” oyuncakların yer aldığı bir Top 10 listesi yayınlıyor.
Bu liste, ebeveynlerin 2024 tatil sezonunda ve 2025 yılı boyunca oyuncak seçerken daha bilinçli kararlar almasına yardımcı olmayı amaçlıyor. Yeni liste, 2024 Şükran Günü’nden önce açıklanacak.
2024 yılı adayları arasında, çocuklarda göz yaralanmalarına yol açabilecek üç oyuncak da bulunuyor. Bu oyuncaklar, güvenlik açısından dikkatle incelenmeli ve tercih edilmeden önce riskleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Transformers Earthspark Cyber-Sleeve
Hangi çocuk, Decepticon’larla savaşıyormuş gibi hissetmek istemez ki? Bu oyuncak blaster, hayal gücünü yeni bir seviyeye taşırken, göz yaralanmaları açısından ciddi bir risk oluşturuyor.
Bu oyuncak sadece gözlere zarar verebilecek Nerf dartları ile gelmekle kalmıyor, aynı zamanda kullanıcı kolunu salladığında ortaya çıkan bir “kılıç” özelliği de barındırıyor. Plastik kılıç, ucunda iki sivri nokta içeriyor ve göze temas ettiğinde ciddi hasara yol açabilir.
Ürün açıklamasında oyuncağın 6 yaş ve üzeri çocuklar için uygun olduğu belirtilmiş ve kullanılırken koruyucu gözlük takılması şiddetle tavsiye ediliyor.
X-Shot Poppy Playtime
Nerf silahları kategorisinde yer alan bir diğer ürün ise X-Shot Poppy Playtime Dart Blaster, W.A.T.C.H.’ın “En Tehlikeli 10 Oyuncak” listesinde yer alıyor. Bu ürün, bir çocuk oyuncağı için oldukça tartışmalı özelliklere sahip.
Öncelikle, çift namlulu yapısı sayesinde dartları 27 metreye kadar fırlatabiliyor. Bu kadar uzak mesafeye dart atabilmek için gereken güç, yakın mesafeden atıldığında ciddi zarar verebilir.
Silahın farklı “kaplamaları” mevcut ve bunlardan biri olan “Jumpscare” seçeneği, keskin dişli ve vahşi bakışlı bir yaratığı tasvir ediyor. Bu tasarım, 3 yaş ve üzeri çocuklar için uygun olarak pazarlanıyor olsa da, daha çok büyük çocuklar ve gençler için uygun gibi görünüyor.
Playzone-Fit Tri-Flyer
Playzone-Fit Tri-Flyer, bilekten fırlayan çift bıçaklı bir kılıç kadar tehlikeli görünmese de yine de riskler barındırıyor. Amacı çocukları kapalı alanda daha aktif hale getirmek olan bu oyuncak, küçük çocuklar için scooter ya da kaykay olarak kullanılabiliyor.
Düz bir plastik yüzeye sahip olan ürün, kaymayı önlemek için silikon bir kaplama ve 360° dönebilen üç tekerlek içeriyor. Çocuklar ürünü üç şekilde kullanabiliyor: Dizlerinin üzerinde, oturarak ya da karınlarının üzerinde yatarak.
Ekran karşısında geçirilen zamanı azaltmak için harika bir alternatif gibi görünse de, çocukların evin içinde başları önde kaymalarını teşvik eden bir ürün, en güvenli hediye olmayabilir. Eğer çocuğunuz bu oyuncağı çok istiyorsa, kullanırken mutlaka kask ve koruyucu gözlük takmasını sağlayarak yaralanma riskini en aza indirmeyi düşünün.
Daha fazla bilgi için ve “en tehlikeli oyuncak” adaylarının tam listesine ulaşmak için toysafety.org adresini ziyaret edebilirsiniz.
Göz Yaralanması Riski Taşıyan Diğer Oyuncaklar
Çocuklar için hediye alırken, aşağıdaki altı oyuncak türünü listenizden çıkarmayı düşünebilirsiniz. Bu oyuncaklar, özellikle yetişkin gözetimi olmadan kullanıldığında, göz yaralanmaları açısından yüksek risk taşır:
- Her Türlü Mermi Atan Silahlar : Hafif ve yumuşak dartlar atan oyuncak tabancalar da dahil olmak üzere, mermi atan tüm oyuncaklardan kaçının. Bu tür oyuncaklar, 20 metreye kadar menzile sahip olabilir. Dartlar, özellikle kapalı alanda ve kısa mesafeden kullanıldığında ciddi göz yaralanmalarına yol açabilecek hızda hareket eder.
- Su Balonu Fırlatıcılar ve Su Tabancaları : Su balonları, gözde ciddi darbe travmalarına neden olabilir ve retina dekolmanı gibi kalıcı görme kaybına yol açabilir. Hatta sadece su püskürten oyuncak tabancalar bile, kısa mesafeden kullanıldığında ciddi göz hasarlarına yol açabilir.
- Oyuncak Balıkçı Kamışı İçeren Oyunlar : Oyuncak balıkçı kamışlarının ucu veya misinanın ucuna bağlı objeler kolayca bir oyun arkadaşının gözüne gelebilir ve yaralanmalara neden olabilir.
- Oyuncak Asa, Kılıç, Kılıç Benzeri Aksesuarlar veya Süngülü Silahlar : Bu tür oyuncakların neden tehlikeli olabileceğini açıklamaya gerek bile yok, değil mi?
- Aerosol İplik : Bu ürünlerdeki kimyasallar gözde tahrişe ve kimyasal konjonktivit olarak bilinen bir tür göz enfeksiyonuna yol açabilir. Yakın mesafeden kullanıldığında, korneada çizilmeye neden olabilir ve bu durum ciddi bir göz enfeksiyonuna dönüşebilir.
- Lazer İşaretleyiciler ve Parlak El Fenerleri : Teknik olarak oyuncak olmasalar da, birçok çocuk lazer veya fenerle oyun oynamayı sever. Ancak, sunumlar için kullanılan taşınabilir lazer işaretçiler asla çocuklar tarafından kullanılmamalıdır. Bu cihazların ışık yoğunluğu kalıcı görme kaybına neden olacak kadar güçlüdür. Yüksek güçlü LED el fenerleri de tehlikeli olabilir; geçici körlük yaratabilir ve bu da düşmelere veya diğer kazalara yol açabilir.
Çocuklarınızın güvenliği için, bu tür oyuncakları satın almadan önce iki kez düşünmek önemlidir. Göz sağlığı geri dönüşü olmayan hasarlara karşı hassastır; bu yüzden güvenlik her zaman öncelikli olmalıdır.
Göz Dostu Oyuncaklar Nasıl Seçilir?
Torunlarınıza veya akrabalarınızın ya da arkadaşlarınızın çocuklarına oyuncak alırken, öncelikle çocuğun ebeveynlerinden öneri istemeniz faydalı olur. Satın almayı düşündüğünüz oyuncakları aileyle konuşarak onların da uygun gördüğünden emin olun.
Oyuncak alışverişi yaparken, online mağazalar yerine fiziksel mağazaları tercih etmek genellikle daha güvenlidir. Böylece oyuncağı yakından inceleyebilir ve özelliklerinin küçük bir çocuk için yeterince güvenli olup olmadığını değerlendirebilirsiniz.
Oyuncak ambalajlarında genellikle tavsiye edilen yaş aralığı belirtilir. Ancak bu yaş aralıklarının yalnızca genel bir kılavuz olduğunu unutmayın. Bir çocuk için uygun olan bir oyuncak, aynı yaşta bir başka çocuk için güvenli olmayabilir. Bu durum çocuğun olgunluk seviyesi ve kişiliğiyle doğrudan ilgilidir.
Büyük çocuklar için oyuncak alırken, evde daha küçük kardeşlerin de bu oyuncaklara erişebileceğini göz önünde bulundurun. Yeni aldığınız bir oyuncak, düşündüğünüz çocuktan farklı birinin ellerine geçebilir ve bu durum güvenlik riskleri yaratabilir.
Güvenli bir oyuncak seçmek, çocukların eğlenirken sağlıklı kalmasını sağlamak için önemli bir adımdır.
